Interview met Girma Bèyènè @ Le Lac
Het is wat laat dag, maar morgen staat de levende Ethiopische legende Girma Bèyènè samen met het Franse Akalé Wubé nog een laatste keer op het podium in ons land in de Antwerpse Djingel Djangel. Wij warmen u alvast graag op met onderstaand gesprek, waarin we terugblikten op Girma's rijkgevulde carrière.
Girma, toen je met muziek begon, zat je eigenlijk nog op school.
Girma Bèyènè: "Ja, ik zat op de Nativity Catholic Cathedral School en daar kregen we muziekles. Ik leerde zingen en piano spelen. Maar tot op de dag van vandaag kan ik alleen op gehoor piano spelen, ik heb nooit geleerd hoe ik bladmuziek moet lezen. Langzaamaan ontwikkelde ik een voorliefde voor westerse muziek zoals rhythm and blues, artiesten als Sam Cooke of Nat King Cole, maar ook popzangers als Neil Sedaka en Paul Anka. In Ethiopië zelf was vooral keizer Haile Selassie een stuwende kracht in de ontwikkeling van de muziek en had je verschillende grote orkesten zoals het Imperial Bodyguard Orchestra, de Ras Band of het Police Orchestra. Het begon allemaal toen Haile Selassie een aantal Armeense muzikanten uitnodigde om naar Ethiopië te komen om er een klassiek orkest te vormen (tijdens een pelgrimstocht naar Jeruzalem in januari 1924 was Haile Selassie getuige van een muziekkorps van Armeense vluchtelingen, allemaal overlevenden van de Ottomaanse genocide, en ontroerd door hun benarde situatie en onder de indruk van hun muziek, nodigde hij ze alle 40 uit om zijn staatsorkest in Addis Abeba te worden, red.). Ik had het geluk om met Girma Bogale in het Haile Selassie I Theater te mogen spelen, en het publiek vond ons zo geweldig dat ik daarna mocht oefenen met het Haile Selassie Theatre Orchestra, dat in die tijd werd geleid door een Armeense dirigent genaamd Nerses Nalbandian."
Een ander belangrijk hoofdstuk van je carrière vond plaats in het befaamde Ras Hotel in Addis, waar je lid werd van Ras Band.
Girma Bèyènè: "Ja, dat was samen met Bahta Gebrehiwot, een geweldige zanger. In die tijd waren hij en ik de jongste leden van de band. De bandleider was Tefera Mekonnen, die piano speelde, dan had je Tilahun Yimer op bas, Bahru Tedla op drums, Zewdu Legesse op trompet en Getachew Welde-Selassie op saxofoon. Ik werd gevraagd om te zingen, meestal in het Engels, terwijl Bahta in het Amhaars optrad. En dan had je nog Girma Negash, die ik leerde kennen toen ik nog bij het Haile Selassie I Theatre Orchestra zat, die ook zong. In die tijd was het Ras Hotel een van de belangrijkste trekpleisters in Addis Abeba voor buitenlandse toeristen en diplomaten, dus dat was ons publiek."
Je hebt ook een tijdje samengewerkt met Alemayehu Eshete.
Girma Bèyènè: "Ja, we vormden samen een band die Alem-Girma heette, naar onze beide namen, maar we waren al sinds onze kindertijd bevriend. Alemayehu was een zeer begaafde allround muzikant. De man kon componeren, schrijven, zingen, optreden en was een multi-instrumentalist die gitaar en piano speelde. We hebben ongeveer tien jaar samen gespeeld. Geweldige kerel!"
Hoewel je misschien het bekendst bent als pianist en arrangeur, heb je in je lange carrière ook een paar nummers opgenomen als vocalist. Het bekendst is ongetwijfeld 'Sét Alamenem', oorspronkelijk gearrangeerd door Mulatu Astatke, nu opnieuw verschenen op 'Mistakes On Purpose', het album dat je samen met Akalé Wubé opnam.
Girma Bèyènè: "Ja, ik schreef dat nummer als jongeman, toen ik stapelverliefd werd op mijn eerste vriendin, Segenet. Helaas gingen we, zoals dat gaat, na een tijdje weer uit elkaar. Maar zo'n vier jaar later liepen we elkaar toevallig weer tegen het lijf en de vonk laaide meteen weer op. Toen heb ik 'Sét Alamenem' voor haar geschreven. Natuurlijk werd ze later mijn vrouw en bijna alle liedjes die ik daarna maakte, werden aan haar opgedragen. Helaas is ze op jonge leeftijd overleden."
In 1974 kwam in Ethiopië het communistische Derg-regime aan de macht en kwam er een abrupt einde aan het gouden tijdperk van de Ethiopische muziek, ook wel bekend als Swinging Addis, waarbij veel muzikanten ervoor kozen om naar het buitenland te vluchten.
Girma Bèyènè: "Klopt! Aanvankelijk ging ik niet weg en sloot ik me aan bij de Walias Band. In 1981 kregen we toestemming om door de Verenigde Staten te toeren. We hebben ongeveer twee jaar door het land gereisd, maar toen viel de band uit elkaar en besloot ik in de VS te blijven. Na het overlijden van mijn vrouw had ik geen zin meer om muziek te maken. Pas toen Francis Falceto, de man achter de Ethiopiques albumreeks, me kwam opzoeken, besloot ik verder te gaan waar ik gebleven was en werd ik voorgesteld aan de jongens van Akalé Wubé (Falceto vond Girma werkend als nachtwerker in een benzinestation in Washinton D.C., red.). Het muzikale vuur in mij is echter nooit gedoofd en ik voelde dat de tijd nu rijp was om mijn muziek opnieuw te laten weerklinken als een ode aan mijn overleden vrouw. Er was meteen een klik met de Franse jongens van Akalé Wubé. De eerste keer dat we samen live speelden was in Studio de l'Ermitage in Parijs in 2015, en de rest is geschiedenis!"
Ik wil graag het laatste woord geven aan je "minnares", de piano. Hoewel je ook een geweldige vocalist en arrangeur bent, en zelfs andere instrumenten bespeelt, zul je voor altijd geassocieerd worden met dat instrument. Wat maakt de piano zo bijzonder voor jou, wat is de magie ervan?
Girma Bèyènè: "Zoals ik al zei, speel ik op gehoor, maar voor mij is het altijd mijn go to-instrument geweest bij het componeren van muziek. Ik had het geluk omringd te zijn door grootheden als Tefera Mekonnen van Ras Band, die alles kon spelen wat je van hem vroeg, en, niet te vergeten, Mulatu Astatke natuurlijk! Maar meer recent had je ook Elias Melka, een briljante producer en multi-instrumentalist die achter Teddy Afro's debuutalbum 'Abugida' zat, helaas in 2019 overleden, en zijn er begaafde pianisten als Samuel Yirga of Girma Yifrashewa, een geweldige klassiek geschoolde muzikant. Dus gelukkig is de muzikale toekomst ook in Ethiopië verzekerd!"
Girma Bèyènè: "Ja, ik zat op de Nativity Catholic Cathedral School en daar kregen we muziekles. Ik leerde zingen en piano spelen. Maar tot op de dag van vandaag kan ik alleen op gehoor piano spelen, ik heb nooit geleerd hoe ik bladmuziek moet lezen. Langzaamaan ontwikkelde ik een voorliefde voor westerse muziek zoals rhythm and blues, artiesten als Sam Cooke of Nat King Cole, maar ook popzangers als Neil Sedaka en Paul Anka. In Ethiopië zelf was vooral keizer Haile Selassie een stuwende kracht in de ontwikkeling van de muziek en had je verschillende grote orkesten zoals het Imperial Bodyguard Orchestra, de Ras Band of het Police Orchestra. Het begon allemaal toen Haile Selassie een aantal Armeense muzikanten uitnodigde om naar Ethiopië te komen om er een klassiek orkest te vormen (tijdens een pelgrimstocht naar Jeruzalem in januari 1924 was Haile Selassie getuige van een muziekkorps van Armeense vluchtelingen, allemaal overlevenden van de Ottomaanse genocide, en ontroerd door hun benarde situatie en onder de indruk van hun muziek, nodigde hij ze alle 40 uit om zijn staatsorkest in Addis Abeba te worden, red.). Ik had het geluk om met Girma Bogale in het Haile Selassie I Theater te mogen spelen, en het publiek vond ons zo geweldig dat ik daarna mocht oefenen met het Haile Selassie Theatre Orchestra, dat in die tijd werd geleid door een Armeense dirigent genaamd Nerses Nalbandian."
Een ander belangrijk hoofdstuk van je carrière vond plaats in het befaamde Ras Hotel in Addis, waar je lid werd van Ras Band.
Girma Bèyènè: "Ja, dat was samen met Bahta Gebrehiwot, een geweldige zanger. In die tijd waren hij en ik de jongste leden van de band. De bandleider was Tefera Mekonnen, die piano speelde, dan had je Tilahun Yimer op bas, Bahru Tedla op drums, Zewdu Legesse op trompet en Getachew Welde-Selassie op saxofoon. Ik werd gevraagd om te zingen, meestal in het Engels, terwijl Bahta in het Amhaars optrad. En dan had je nog Girma Negash, die ik leerde kennen toen ik nog bij het Haile Selassie I Theatre Orchestra zat, die ook zong. In die tijd was het Ras Hotel een van de belangrijkste trekpleisters in Addis Abeba voor buitenlandse toeristen en diplomaten, dus dat was ons publiek."
Je hebt ook een tijdje samengewerkt met Alemayehu Eshete.
Girma Bèyènè: "Ja, we vormden samen een band die Alem-Girma heette, naar onze beide namen, maar we waren al sinds onze kindertijd bevriend. Alemayehu was een zeer begaafde allround muzikant. De man kon componeren, schrijven, zingen, optreden en was een multi-instrumentalist die gitaar en piano speelde. We hebben ongeveer tien jaar samen gespeeld. Geweldige kerel!"
Hoewel je misschien het bekendst bent als pianist en arrangeur, heb je in je lange carrière ook een paar nummers opgenomen als vocalist. Het bekendst is ongetwijfeld 'Sét Alamenem', oorspronkelijk gearrangeerd door Mulatu Astatke, nu opnieuw verschenen op 'Mistakes On Purpose', het album dat je samen met Akalé Wubé opnam.
Girma Bèyènè: "Ja, ik schreef dat nummer als jongeman, toen ik stapelverliefd werd op mijn eerste vriendin, Segenet. Helaas gingen we, zoals dat gaat, na een tijdje weer uit elkaar. Maar zo'n vier jaar later liepen we elkaar toevallig weer tegen het lijf en de vonk laaide meteen weer op. Toen heb ik 'Sét Alamenem' voor haar geschreven. Natuurlijk werd ze later mijn vrouw en bijna alle liedjes die ik daarna maakte, werden aan haar opgedragen. Helaas is ze op jonge leeftijd overleden."
In 1974 kwam in Ethiopië het communistische Derg-regime aan de macht en kwam er een abrupt einde aan het gouden tijdperk van de Ethiopische muziek, ook wel bekend als Swinging Addis, waarbij veel muzikanten ervoor kozen om naar het buitenland te vluchten.
Girma Bèyènè: "Klopt! Aanvankelijk ging ik niet weg en sloot ik me aan bij de Walias Band. In 1981 kregen we toestemming om door de Verenigde Staten te toeren. We hebben ongeveer twee jaar door het land gereisd, maar toen viel de band uit elkaar en besloot ik in de VS te blijven. Na het overlijden van mijn vrouw had ik geen zin meer om muziek te maken. Pas toen Francis Falceto, de man achter de Ethiopiques albumreeks, me kwam opzoeken, besloot ik verder te gaan waar ik gebleven was en werd ik voorgesteld aan de jongens van Akalé Wubé (Falceto vond Girma werkend als nachtwerker in een benzinestation in Washinton D.C., red.). Het muzikale vuur in mij is echter nooit gedoofd en ik voelde dat de tijd nu rijp was om mijn muziek opnieuw te laten weerklinken als een ode aan mijn overleden vrouw. Er was meteen een klik met de Franse jongens van Akalé Wubé. De eerste keer dat we samen live speelden was in Studio de l'Ermitage in Parijs in 2015, en de rest is geschiedenis!"
Ik wil graag het laatste woord geven aan je "minnares", de piano. Hoewel je ook een geweldige vocalist en arrangeur bent, en zelfs andere instrumenten bespeelt, zul je voor altijd geassocieerd worden met dat instrument. Wat maakt de piano zo bijzonder voor jou, wat is de magie ervan?
Girma Bèyènè: "Zoals ik al zei, speel ik op gehoor, maar voor mij is het altijd mijn go to-instrument geweest bij het componeren van muziek. Ik had het geluk omringd te zijn door grootheden als Tefera Mekonnen van Ras Band, die alles kon spelen wat je van hem vroeg, en, niet te vergeten, Mulatu Astatke natuurlijk! Maar meer recent had je ook Elias Melka, een briljante producer en multi-instrumentalist die achter Teddy Afro's debuutalbum 'Abugida' zat, helaas in 2019 overleden, en zijn er begaafde pianisten als Samuel Yirga of Girma Yifrashewa, een geweldige klassiek geschoolde muzikant. Dus gelukkig is de muzikale toekomst ook in Ethiopië verzekerd!"