Omar Sosa - An East African Journey
Straf album deze An East African Journey van de Cubaanse jazzpianist Omar Sosa, alleen al als u weet dat er tien jaar werk en een reis van tienduizenden kilometer door zeven landen aan vooraf ging. In 2009 gingen Omar Sosa, de Senegalese vocalist Mola Sylla en de Mozambikaanse bassist Childo Tomas, samen het Afreecanos Trio, op tournee in een aantal Oost-Afrikaanse landen. Het geheel werd gesponsord door de Franse overheid en veel van de concerten vonden dan ook plaats in lokale afdelingen van de Alliance Française. Sosa hield halt in Ethiopië, Kenia, Madagaskar, Soedan, Burundi, Zambia en Mauritius, en werkte en passant samen met lokale artiesten als Olith Ratego, Rajery, Monja Mahafay, Abel Ntalasha, Steven Sogo, Seleshe Damessae, Dafaalla Elhal Ali en Menwar, waarbij Patrick Destandeau, geluidstechnicus tijdens de tournee, steeds zorgde voor opnames.
In Kenia, Ethiopië, Soedan en Burundi werd de band bovendien begeleid door een filmcrew van Barking Dog Productions uit Parijs, en dat resulteerde uiteindelijk in de documentaire Souvenirs D'Afrique, geregisseerd door Olivier Taïeb en voor het eerst te zien op de Franse zender Mezzo TV in oktober 2010.
Na de tournee ging Omar met coproducent Steve Argüelles rond de tafel zitten om te bespreken wat ze precies met de opnames zouden aanvangen. Een van de eerste ideeën tijdens de tien jaar durende weg naar de voltooiing was het schrijven van strijkersarrangementen voor de stukken, maar de logistiek en kosten daarvoor waren altijd ontmoedigend. Het project kwam pas echt van de grond toen Omar in Steve samenwerkten voor Sosa's Transparent Water album uit 2016. Omar stond te popelen om het project af te werken, en omdat Steve bleef pleiten voor een subtiele, minimalistische aanpak, werden twee opnamesessies gepland in zijn studio in Parijs. De eerste voor een reeks overdubs met Steve op drums en percussie, en de Franse multi-instrumentalist Christophe Minck op keyboard-bas, en een tweede sessie voor de akoestische piano van Omar, waarbij hij vooral gebruik maakte van de stiltes, om de traditionele muzikanten zo goed mogelijk uit de verf te laten komen.
Omar's reis begon in Antananarivo, de hoofdstad van Madagaskar, waar hij opnam met valiha-speler Rajery, die op de achttiensnarige bamboe-citer Tsiaro Tsara ("goeie herinneringen") en Dadilahy (de benaming voor lokale door geesten bezeten traditionele genezers) en 'Veloma E' ("tot ziens") inspeelde. Met de uit Ambovombe-Androy, een stadje in het uiterste zuiden van Madagaskar, afkomstige Monja Mahafay, die de marovany (een traditionele vierentwintigsnarige houten citer) bespeelt, nam hij dan weer Eretseretse (Tandroy, de taal van de gelijknamige etnische minderheid uit het zuiden van Madagaskar, voor "inspiratie") en Sabo op. Voor dat laatste nummer, bedoeld om de kokolampo of natuurgeesten op te roepen, hanteerde Monja dan weer de lokanga bara, een lokale driesnarige viool en laat hij een keel-schrapende vocale techniek horen die bekend staat als drimotse.
Volgende halte was Lusaka in Zambia, waar Omar het gezelschap kreeg van Abel Ntalasha, die in Shibinda verhaalt over een jonge man die 's nachts op zijn kalumbu speelt om zijn ouders te laten weten dat hij klaar is om te trouwen. Het instrument, dat ook in het nummer te horen is, is een met een enkele metalen snaar bespannen houten boog en wordt beschouwd als de voorloper van de Braziliaanse berimbau.
We reizen verder richting Addis Abeba in Ethiopië, waar krar-speler Seleseshe Damessae twee nummers inspeelde en ook deelnam aan het concert van het Afreecanos Trio in het theater van de Alliance Française. In Khartoem, de hoofdstad van Soedan, ontmoette Omar Dafalla Elhag Ali, een meester op de tanbur, een traditionele Soedanese lier, en de adingo (een lokale harp die in Oeganda bekend staat als adungu). Helaas maakte de gespannen politieke situatie in het land een samenwerking terplekke onmogelijk, maar Dafalla stuurde achteraf nog digitaal twee nummers door waar Sosa alsnog mee aan de slag ging.
Verder naar Bujumbura in Burundi, waar singer-songwriter en umuduri-speler Steven Sogo Omar opwachtte. Net als de Zambiaanse kalumbu is ook de umuduri een eensnarige boog. Voorlaatste stop in de tournee was Nairobi, Kenia, waar Sosa zanger en nyatiti-speler Olith Ratego ontmoette. Olith is zelf afkomstig uit de Luo-regio in het noordwesten van het land en schreef het gospelnummer Thuon Maok Loga terwijl hij herstelde van een ziekte. De nyatiti is een achtsnarige luit, maar Ratego bespeelt zelf een zelfgemaakte vijfsnarige variant die hij okoddo noemt.
Voor de laatste bestemming verlaten we het Afrikaanse continent en houden we halt in Mauritius, de eilandenrepubliek in het midden van de Indische Oceaan, waar Omar samenwerkte met percussionist en vocalist Menwar, een pionier van de lokale sega-muziek die zijn eigen variant creëerde die hij sagaï doopte en omschrijft als de blues van de Indische Oceaan. In het nummer is de ravanne, een groot tamboerijnachtig instrument, te horen.
Betoverend mooie muzikale trip die je zo meevoert naar het beste wat Oost-Afrika te bieden heeft!
www.melodia.com | www.music-mdc.com