Interview met Derya Yildirim & Grup Şimşek @ AB

ABAanstaande zondag staan Derya Yildirim & Grup Şimşek, een absolute aanrader uit de huidige lichting in de revival van de Anatolische folk en Turkse psychedelische rock, op het podium van 30CC/Wagehuys. Als opwarmertje serveren we jullie alvast graag onderstaan gesprek dat we met frontvrouw Derya Yildirim hadden tijdens haar laatste passage in de Brusselse Ancienne Belgique!

Derya, je begon Derya Yildirim & Grup Şimşek in 2014, maar hoe zag je muzikale pad op weg daar naartoe eruit?
Derya Yildirim: "Zoals je zegt, kwamen we voor het eerst samen in 2014, toen we elkaar voor het eerst ontmoetten in mijn buurt in Veddel, Hamburg. Dat is meteen ook de plek waar ik ben opgegroeid, in een omgeving waar muziek heel belangrijk was. Ik herinner me nog levendig de bergen cassettebandjes die mijn opa en oma meebrachten uit Turkije. Mijn vader was geen professionele muzikant, maar wel een groot muziekliefhebber en hij speelde bağlama, dus in mijn muzikale vorming heeft hij was een enorm belangrijke rol gespeeld."

Toch is het niet ongewoon dat kinderen rebelleren tegen de muziek en cultuur die hun ouders omarmen.
Derya Yildirim: "Tja, het was gewoon alomtegenwoordig in mijn leven en mijn directe omgeving, maar ik ontwikkelde ook een grote waardering voor klassieke muziek. En hoewel iedereen me tegenwoordig kent als bağlamaspeler, beheers ik ook instrumenten als piano, saxofoon en gitaar. Ik rebelleerde misschien niet tegen mijn eigen cultuur, maar in Duitsland, waar al mijn leeftijdsgenoten luisterden naar westerse genres als pop, rock of punk, en naar MTV of VIVA (Duitse muziekzender, red.) keken, was ik de vreemde eend in de bijt; dat meisje dat een vreemd instrument bespeelde en zich omringde met oude Turkse muzikanten. Maar het waren net die ervaringen die me gevormd hebben tot de muzikant en persoon die ik nu ben. Dat gezegd zijnde, ben ik zeker geen uniek geval. Binnen de derde generatie Turkse migranten die in Duitsland woont, wordt er veel aan soulsearching gedaan, zoekend naar een eigen identiteit en positie in de maatschappij. Als muzikant die zijn eigen interpretatie geeft aan deze muziek, ben ik vreemd genoeg een soort baken geworden waar anderen naar opkijken en inspiratie of troost halen.".

Je noemde net Veddel, het deel van Hamburg waar je bent opgegroeid. Voor mensen die de stad misschien niet kennen, kun je dat deel van de stad beschrijven?
Derya Yildirim: "Hamburg is een stad aan het water, aan de oevers van de Elbe, en Veddel is een kleine wijk met ongeveer 5000 inwoners, gebouwd op een eiland in de rivier. Het is een zeer multicultureel stadsdeel met een grote gemeenschapszin, maar ook een gebied dat een beetje vervallen en vergeten was. Ik geef altijd het voorbeeld van de winters in Hamburg… De stad zorgde er steeds voor dat alle wegen sneeuwvrij werden gemaakt, behalve de straten in Veddel om de een of andere reden! (lacht) Ik liep er school, het was de plek waar ik mijn allereerste saz-lessen kreeg en mijn eerste concerten gaf, en het is waar ik de leden van wat nu Grup Şimşek is voor het eerst ontmoette. Het is dus een plek vol goede herinneringen!"

In die begintijd traden jullie eigenlijk nog op onder een heel andere naam, Intercommunal Orchestra.
Derya Yildirim: "Grappig dat je dat weet... Wat ontmoetten elkaar voor het eerst ter gelegenheid van New Hamburg, een theaterfestival dat een aantal weken duurde. Ze hadden een huisband nodig en onder de muzikanten op wie ze een beroep deden waren ikzelf en wat nu de leden van Grup Şimşek zijn. Er was meteen chemie toen we samen begonnen te spelen en nadat het festival afgelopen was, hadden we allemaal het gevoel dat we het muzikale traject dat we waren begonnen verder wilden verkennen. In Frankrijk hebben we dan onze debuut-EP 'Nem Kaldi' opgenomen, Les Disques Bongo Joe toonde interesse maar stond er wel op dat we de bandnaam wijzigden, en de rest is geschiedenis."

Jullie maken deel uit van een plotse heropleving van traditionele Anatolische muziek en Turkse psychedelische rock. Enig idee waarom deze muziek aanslaat bij deze hele nieuwe generatie fans?
Derya Yildirim: "Eigenlijk bestaat deze muziek al heel lang, vooral in Duitsland, waar vanaf de jaren zeventig van de vorige eeuw veel Turkse muziek werd uitgebracht. Maar die producties waren vooral gericht op de Turkse gemeenschap in Duitsland en de omringende landen in Europa. Het begon met vinylproducties, maar het echte hoogtepunt in populariteit kwam in het cassettetijdperk. Letterlijk miljoenen cassettebandjes werden geproduceerd en verkocht. Tegenwoordig is de manier waarop we muziek ontdekken en beluisteren drastisch veranderd en een wereld aan muziek is maar een paar muisklikken meer verwijderd. Omdat muziek zo'n universele taal is, is het ook mogelijk om stijlen en genres te omarmen die gezongen worden in talen die je misschien niet eens verstaat, maar die toch een gevoelige snaar weten te raken. Op persoonlijk vlak geloof ik echt dat er een zekere betoverende magie uitgaat van het geluid van de bağlama of saz. Afgezien van de sound van mijn instrument, denk ik dat het ook te maken heeft met het feit dat Anatolische muziek geworteld is in de natuur: de ritmes kopiëren het geluid van galopperende paardenhoeven, de melodieën zijn als de echo's die je hoort in de bergen, en de zang probeert het lied van een nachtegaal na te bootsen. Als je dat allemaal weet, denk ik dat je wel begrijpt waarom deze muziek eigenlijk heel toegankelijk is, ook voor buitenlandse oren."

Dus je vindt het niet echt erg dat je niet Turks sprekende fans de teksten van je liedjes niet begrijpen? Missen ze zo niet een belangrijk deel van de muziek?
Derya Yildirim: "Natuurlijk missen ze een deel van de muziek, maar tegelijkertijd zijn er verschillende manieren om naar muziek te luisteren. Als je de tekst van een nummer niet kunt begrijpen, betekent dat niet dat je het niet kunt voelen. Er zijn ook altijd mensen in mijn publiek die echt geïnteresseerd zijn in waar ik over zing en die me gewoon benaderen en vragen stellen over de inhoud van een bepaald nummer. Dat is ook de reden waarom we erop staan om vertalingen toe te voegen in de liner notes bij onze albums, wat eigenlijk veel tijd en energie kost. (lacht) Maar zoals ik al zei, ik geloof echt dat de muziek die we spelen zo diepzinnig is dat hij toegankelijk is zonder dat je de teksten hoeft te begrijpen. Dat gezegd zijnde, de teksten hebben een enorme betekenis in de Anatolische muziek, waar veel nummers gebaseerd zijn op oude gedichten, die universele kwesties en problemen van vroeger aanroeren. Het interessante is dat weinig van die problemen sindsdien zijn veranderd of opgelost; het is vandaag de dag nog steeds hetzelfde als toen. Ik heb Europese klassieke muziek gestudeerd in Hamburg en Berlijn, met composities van onder andere Shubert en Schumann, en ik ben ook erg dol geworden op Duitse volksmuziek, de zogenaamde "Volkslieder", die over onderwerpen gaan die erg lijken op die van de Anatolische folk."

Je stem wordt soms vergeleken met die van de Turkse folklegende Selda Bağcan. Kun je je vinden in die vergelijking?
Derya Yildirim: "Ik vind het heel moeilijk om het met die vergelijking eens te zijn, omdat dat soort vergelijkingen meestal gebaseerd zijn op de perceptie van bepaalde mensen. Misschien zijn er wel overeenkomsten, en als mensen vinden dat die er zijn, dan is dat geweldig, want Selda is eigenlijk één van mijn persoonlijke rolmodellen in de muziek. In 2018 heb ik, hier in Ancienne Belgique, nog voor haar geopend, en dat was echt speciaal, dus als mensen een connectie willen zien, wat kan ik daar dan tegeninbrengen (lacht)?"

Selda bouwde een reputatie op als protestzangeres, in het Turks bekend als een âşık (een zanger-dichter en bard die zijn lied begeleidt met een luit met lange hals, meestal een bağlama of saz, red.). Zie jij jezelf ook zo?
Derya Yildirim: "Ik zou mezelf niet meteen omschrijven als een protestzangeres, omdat mijn liedjes niet echt als zodanig gecategoriseerd kunnen worden. Dat gezegd zijnde, heb ik wel het gevoel dat ik een politieke muzikant ben, maar dat gaat dan meer over de manier waarop ik mijn rol als muzikant in de maatschappij zie of hoe en waarom ik de mensen die ik kies waarmee ik wil samenwerken. Om een voorbeeld te geven: de teksten voor sommige nummers op 'Dost 2' zijn geschreven door mijn nicht Duygu Ağal. Ze is een debuterend auteur en heeft net haar eerste roman gepubliceerd, getiteld 'Yeni Yeşerenler', een coming of age-verhaal over een jonge getrouwde Turkse vrouw die heimelijk nog steeds verliefd is op haar jeugdvriendin. Als queer auteur van Turkse afkomst die lesbische literatuur schrijft, beschouw ik haar echt als een ware activiste. Dit sijpelde ook door in de teksten die ze schreef voor 'Dost 2'. Dost betekent "vriend" en beide albums gaan over het feit dat je nooit echt alleen bent, maar altijd een "familie" om je heen hebt. Niet per se in de letterlijke biologische zin van het woord, maar zoals in groepen gelijkgestemde individuen die dezelfde waarden delen en om elkaar geven. De twee albums zijn een ode aan ware vriendschap."

Je tante, Ayşe Yildirim, is ook te horen op beide albums. Hoe paste zij in het hele project?
Derya Yildirim: "Als we aan een album werken, gebeurt dat heel organisch. Op ons eerste album 'Kar Yağar' staat een gedicht van Nâzım Hikmet Ran. Ik wilde echt dat een mannenstem het voor zou dragen, dus besloot ik mijn vader Mustafa te vragen om het te doen. Mijn tante stond op 'Dost 1' omdat we één van haar gedichten op muziek gezet hebben. Ik groeide op met dit gedicht en besloot het uiteindelijk op papier te zetten, omdat mijn tante haar gedichten nooit opschreef. En toen ik dat deed, realiseerde ik me plots dat het net zo goed een songtekst zou kunnen zijn. Als een soort verrassingscadeau voor mijn tante, besloot ik het op muziek te zetten. Wat je hoort op 'Dost 2' is eigenlijk een telefoongesprek dat we hebben opgenomen. Ayse belde ons tijdens een studiosessie en zong iets door de telefoon. Ik wilde dat mijn bandleden hoorden wat ze zong, dus zette ik haar op speaker, en zo is dit magische moment opgenomen. Het leek me een passend intiem einde van het hele 'Dost'-project en we openen onze liveshows nu met die opname."

'Dost' is een dubbelalbum geworden. Was dat iets dat jullie vanaf het begin voor ogen hadden of rijpte dat idee pas tijdens het opnameproces?
Derya Yildirim: "Het was het idee vanaf het begin. We wilden onze muzikale trips als het ware opsplitsen. Op 'Dost 1' hebben we zes nummers gebundeld die qua verhaal min of meer bij elkaar passen. En voor het tweede album zijn we met onze sound een andere weg ingeslagen; het klinkt intiemer en focust muzikaal meer op bepaalde details binnen de composities, zoals in 'Mola' bijvoorbeeld, een instrumental waarin alleen het geluid van mijn bağlama te horen is. Al met al was het een heel mooi muzikaal avontuur!"

Op je albums staan altijd een aantal coverversies van nummers van Turkse artiesten (Moğollar, Erkin Koray, Barış Manço) of dichters (Aşik Mahzuni Şerif). Hoe kies je de liedjes die je wilt coveren?
Derya Yildirim: "Dat is eigenlijk gebaseerd op onze eigen luisterervaringen, liedjes die om de een of andere reden ons pad kruisen. We beslissen altijd als band, maar meestal is er weinig of geen discussie en zijn we het vrijwel meteen eens. De grote vraag die we onszelf meestal stellen is of we als Derya Yildirim & Grup Şimşek het nummer in kwestie recht kunnen doen. Op persoonlijk vlak moet ik me ook op mijn gemak voelen bij het zingen van een nummer; sommige nummers passen gewoon niet bij mijn stem. We gaan ook altijd voor nummers waarmee we kunnen experimenteren of waarop we kunnen uitbreiden, zodat we onze eigen identiteit kunnen toevoegen zonder afbreuk te doen aan het origineel."

Tot slot... Het instrument dat je bespeelt, de baglama of saz, ziet er nogal fragiel uit. Heb je een reserve bij je als je op tournee gaat of is het niet zo breekbaar als het lijkt?
Derya Yildirim: "(lacht) Net als andere luiten is hij helemaal van hout en is dus vrij breekbaar. Maar ik heb geleerd voorzichtig te zijn. Ik heb nooit een reserve-instrument bij me, ik heb er zelfs geen thuis, dus moest hij toch kapot gaat, kan ik gewoon geen show spelen! (lacht)"

reacties


Reactie
Je kan gebruik maken van Emoticons en Textile-opmaak.
Naam E-mail (wordt niet gepubliceerd) Website (optioneel)
spamquiz: Wat zijn de eerste twee letters van tropicalidad.be?